Мусиқии тоҷикӣ – миллӣ ва ҷозибанок аст. Халқи тоҷик бо сурудхонӣ ва дар маросимҳои мухталиф бо навохтани асбобҳои гуногуни мусиқӣ худро хушҳол мекунанд. Жанрҳои гуногуни мусиқӣ дар Тоҷикистон маъмул буда, аз ҷумла халқӣ, ғарибӣ, идона ва бадахшонӣ дида мешавад. Мусиқии тоҷикӣ санъати сермиллат буда, дар ҳар минтақаи мамлакат навъи алоҳидаи мусиқӣ инкишоф ёфтааст.
Мамлакати зебои Тоҷикистон дорои навъҳои мухталифи мусиқӣ буда, аз рӯи табиат ягона ва ҷозибанок аст. Жанри мусиқии тоҷикӣ бо навъҳои мусиқии Осиёи Миёна шабоҳат дорад. Мардуми тоҷик жанри мусиқии шашмақомро инкишоф дода, ба ҳайси мусиқии классикии хеш даровардаанд. Инчунин, навъи дигари вижаи мусиқиро метавон мушоҳида кард, ки фалак ном дорад ва он дар минтақаи ҷанубии Тоҷикистон маъмул аст. Халқи тоҷик навъи мазкури мусиқиро дар маросимҳои арӯсӣ ва қабули меҳмонон иҷро мекунанд.
Мусиқии халқӣ хеле ҷозибанок буда, мардуми тоҷик бештар онро иҷро мекунанд. Ин навъи мусиқии миллӣ ё халқӣ се шакл дорад ва дар Помир ё вилояти Бадахшони кӯҳӣ, Кӯҳистони марказӣ ё Ҳисор, Кӯлоб, Ғарм ва музофоти шимолӣ маъмул аст.
Шакли мазкури мусиқии миллӣ, ки дар қисмати шимолии Тоҷикистон оммавӣ аст, ба мусиқии манотиқи ҳамҳудуди Ҷумҳурии Ӯзбекистон, яъне ба вилоятҳои Қашқадарёву Сурхондарё муассир аст. Гурӯҳи таронаҳои хушоҳанг ва ишқӣ, аз ҷумла сурудҳои корӣ, маросимӣ, маросими дафн, тӯи арӯсӣ ва эпикӣ дар асоси навъи мусиқии халқӣ офарида шудааст.
Навъи мусиқии ғарибӣ ба навъи мусиқии ором шабоҳат дорад. Илова бар ин, онро суруди дарвеш мегӯянд. Шакли мазкури мусиқӣ дар қарни ХХ аз сӯи деҳқонон ва коргароне, ки иҷборан дар саҳро кор мекарданд, инкишоф ёфтааст.
Мардуми Тоҷикистон мусиқии идонаи хоса доранд, ки дар маросими Гулгардонӣ иҷро мекунанд. Фестивали мазкури баҳорӣ дар тамоми ҷумҳурӣ бо таваҷҷӯҳи хоса ва тантанавор ҷашн гирифта мешавад. Инчунин, фестивали мазкурро бойчечак мегӯянд ва бо асбобҳои мусиқӣ, хоса бо дутору доира иҷро мекунанд.
Сайри гули лола фестивали муҳим ба шумор рафта, онро дар Тоҷикистон ҷашн мегиранд. Онро иди Лолаҳо мегӯянд ва бо нақарот ва рақсу бозӣ ҷашн мегиранд. Таронае, ки ҳангоми ҷашн иҷро мешавад, Нақши калон ном дорад.
Tajik Music
Tajik music is traditional and captivating. The people of Tajikistan enjoy and entertain themselves singing and playing with a wide variety of instruments on different occasions. Different genres of music which are prevalent in Tajikistan include Tajik folk music, Garibi, Holiday music and Badakhshan music. Music of Tajikistan is ethnically diverse and different parts of the country feature different kinds of music.
The beautiful country of Tajikistan offers a wide variety of music which is unique in nature and quite enthralling. The Tajik genre of music has close relation with the Central Asian forms. The people of Tajikistan developed the shashmaqam genre of music and adopted as their own classical music. You will find a distinctive type of folk music called falak in the southern region of Tajikistan. The people of Tajikistan play this music at various marriage occasions and receptions.
The Tajik folk music is very captivating and the people of Tajikistan are rather devoted to it. This traditional or folk music is divided into 3 forms and represented by areas like Pamir or Mountain Badakhshan Province, Central Kuhistoni or Gissar, Kulob, Garm provinces and the northern province.
The form of this traditional music which is prevalent in the northern part of Tajikistan had heavily influenced to the music of the adjacent regions of Uzbekistan which include Kashkadarya Province and Surkhandarya Province. Several musical and lyrical songs including work songs, ceremonial, funeral, wedding and musical epics are based on this folk music of the country.
Garibi form of music is like a dirge. It is also called the song of the stranger. The form of music was innovated in the 20th century by the poor farm workers and laborers who were forced to leave their land.
The people of Tajikistan possess their distinct holiday music which they love to play on the occasion of Gulgardoni. This spring festival is widely celebrated in the country with much enthusiasm and merrymaking. The festival is also called Boychechak and the instruments which accompany this form of music include dutar and doira.
Sayri Guli Lola is another important festival which is celebrated in the country. This holiday of tulips is marked by choral and dance music. The particular song which is played on this occasion is called Naqshi Kalon.
- What genres are mostly popular in Tajikistan?
- Does the Tajik music have close relation with Central Asian musics?
- What can you say about the music of nothern part of Tajikistan?
- What can you say about the occasion of Gulgardoni?
- What is Sayri Guli Lola?
| traditional | миллӣ, анъанавӣ |
| captivating | ҷозибанок, дилкаш, дилангез, зебо, хушнаво |
| to enjoy | ҳаловат бурдан, писанд дидан, маъқул донистан |
| to entertain | хушҳол шудан, истироҳат кардан |
| to sing | суруд хондан, тарона хондан |
| to play | навохтан |
| variety | мухталиф, гуногун |
| instrument | асбоби мусиқӣ |
| occasion | маросим, рӯйдод, ҳодиса |
| genres of music | жанрҳои мусиқӣ |
| folk | халқӣ |
| to be diverse | фарқ кардан, тафовут доштан, ҷудо будан |
| kinds of music | навъҳои мусиқӣ |
| to offer | пешниҳод кардан, таҳия кардан |
| unique | ягона, ҳақиқӣ, аслӣ |
| enthralling | ҷозибанок, ҷаззоб, дилрабо, дилкаш, дилангез |
| close relation | пайванди хешу таборӣ, муносибати наздик |
| the shashmaqam genre | жанри шашмақом |
| to adopt | мутобиқат кардан |
| distinctive type | навъи алоҳида |
| falak | фалак |
| southern region of Tajikistan | минтақаи ҷанубии Тоҷикистон |
| marriage occasions | маросими никоҳ ё арӯсӣ |
| receptions | қабули меҳмонон |
| to devote to | бахшидан, писанд дидан |
| heavily influenced to | ба чизе таъсири ҷиддӣ доштан, муассир будан |
| adjacent regions of Uzbekistan | манотиқи ҳамҳудуди Ӯзбекистон |
| Kashkadarya Province | вилояти Қашқадарё |
| Surkhandarya Province | вилояти Сурхондарё |
| lyrical songs | тарона ё сурудҳои ишқӣ |
| ceremonial | маросимӣ |
| funeral | маросими дафн |
| wedding | тӯи арӯсӣ |
| musical epics | мусиқии эпикӣ |
| dirge | ором |
| stranger | дарвеш, ношинос |
| to be innovated | инкишоф ёфтан, замонавӣ гаштан, ташаккул ёфтан, тараққӣ кардан |
| laborers | меҳнаткашон, коргарон |
| to be forced | маҷбур кардан |
| to possess | доштан, соҳиб будан, дорои чизе будан |
| distinct | хоса, вижа, махсус |
| festival | фестивал |
| to celebrate | ҷашн гирифтан |
| enthusiasm | бо таваҷҷӯҳи хоса, бо эҳсоси баланд |
| merrymaking | тантанавор |
| to accompany | иҷро кардан, пеш гирифтан, пайгирӣ кардан |
| to include | шомил будан, дарбар гирифтан, иборат будан |
| dutar | дутор |
| doira | доира |
| tulip | гули лола |
| choral | нақарот |
| particular | хоса, вижа, махсус |
