Умуман, дар забони англисӣ 12 овози садоноки монотонг дида мешавад. Онҳо дар натиҷаи якҷоя шудани як ё якчанд ҳарфҳо ҳосил мешаванд. Садонокҳо кӯтоҳ ё дароз хонда мешаванд. Дифтонг – маънои ду овозро ифода карда, дар натиҷаи якҷоя шудани ду овоз ҳосил мешавад. Дар забони англисӣ 8 дифтонг дида шуда, онҳо нақши асосӣ мебозанд. Ҳамчунин, забони англисӣ 24 овози ҳамсадо дорад.
The English sounds – Овозҳои англисӣ
Vowels – Садонокҳо
Гӯш кунед ва такроран хонед:
[æ] – bag, carry, rat
[i:] – he, meat, tree
[ɑ:] – harm, far, class
[ı] – it, sit, ticket
[ɒ] – coffee, not, rock
[u:] – blue, move, soon
[ʊ] – look, foot, put
[ɔ:] – morning, ball, small
[ʌ] – cup, mother, some
[e] – best, mend, pen
[ə] – teacher, Saturday
[ɜ:] – third, work, learn
Diphthongs – Дифтонгҳо (якҷоя шудани ду садонок)
Гӯш кунед ва такроран хонед:
[ɪə] – ear, dear, here
[aı] – ice, my, line
[aʊ] – cloud, flower, town
[ʊə] – poor, sure
[ɔɪ] – coin, boy, noise
[eə] – air, bare, fair
[eı] – baby, say, train
[əʊ] – no, only, road
Consonants – Ҳарфҳои ҳамсадо
Нахуст, гӯш кунед, баъд такроран хонед:
[j] – yes, onion, Italian [k] – king, cold, sick
[l] – like, cool, pull [m] – meet, summer, calm
[n] – noon, number, nobody [ŋ] – song, long, strong
[p] – past, open, impact [b] – back. Husband, rib
[r] – red, every, marry [d] – day, dark, dress
[s] – sink, less, stress [ð] – this, together, father
[∫] – ship, fish, cashier [ʤ] – judge, age, language
[t] – take, hot, test [f] – fifteen, fine, phrase
[ʧ] – chair, each, much [g] – go, game, grey
[θ] – thick, thin, thunder [h] – hero, happy, whole
[ʒ] – measure, leisure, mirage [w] – when, west, well
[z] – maze, rose, zoo [v] – very, have, vase
Овози [e]
Тарзи хониши овози [e] ба «е»-и тоҷикӣ, яъне калимаҳои «медонед», «бедона», «сеҳр» ва ғайра монанд аст.
Мисолҳои зеринро гӯш кунед ва такроран хонед:
- hem – [hem], bed – [bed], men – [men], best – [best]
- hen – [hen], lend – [lend], send – [send], mend – [mend]
- led – let [led – let], men – pen [men – pen], send – lend [send – lend]
Тарзи навишти ҳуруфи зерин:
B b = [bi:] N n = [en]
C c = [si:] P p = [pi:]
D d = [di:] S s = [es]
E e = [i:] T t = [ti:]
F f = [ef] V v = [vi:]
L l = [el] Z z = [zed]1
M m = [em]
1[zi:] – тарзи хониши амрикоӣ
Нахуст нависед, баъдан хонед:
B B B ____________________ b b b _______________________
C C C ____________________ c c c _______________________
D D D ____________________ d d d _______________________
E E E ____________________ e e e _______________________
F F F ____________________ f f f _______________________
L L L ____________________ l l l _______________________
M M M ____________________ m m m _______________________
N N N ____________________ n n n _______________________
P P P ____________________ p p p _______________________
S S S ____________________ s s s _______________________
T T T ____________________ t t t _______________________
V V V ____________________ v v v _______________________
Z Z Z ____________________ z z z _______________________
Қоидаи грамматикӣ
- Ҳарфҳои ҳамсадо мисли номашон хонда мешаванд;
bedroom, cinema, deer, fair, get, hair …
- Ҳарфи Ee дар ҳиҷои кушода чун овози [i:] – ӣ–и дароз талаффуз мешавад; (агар ҳарфи Ee дар охири калимаҳои якҳиҷоӣ ояд):
me be
he she
- Ҳарфи Ee ҳангоми дар охири калимаҳои бисёрҳиҷоӣ омадан, хонда намешавад, ба шарте агар дар дохили калима ду ва ё зиёда садонокҳо бошанд:
Eve [i:v] Pete [pi:t]
- Ҳарфи Ee дар ҳолатҳои боқимонда чун [e] талаффуз мешавад:
end [end] tense [tens] ten [ten]
(дар калимаҳои сабтшуда, ҳарфи Ее дар ҳиҷои баста омадааст);
- Ҳамаи ҳарфҳои садонок дар ҳиҷои кушода ба мисли номашон хонда мешаванд:
late [ei] note [ou]
be [i:] usually [ju]
site [ai] sky [ai]
- Ду ҳарфи ee чун овози [i:] талаффуз мешавад:
Bee [bi:] knee [ni:]
Fee [fi:] deed [di:d]
Free [fri:] feel [fi:l]
Машқҳои зеринро иҷро кунед:
- Калимаҳоро гӯш кунед ва такроран хонед. Ба тарзи талаффузи садонокҳо бодиққат таваҷҷӯҳ диҳед:
be – bees – beet
see – seen – seep
fee – feed – feet
Ben – send – sent
sell – sells – self
ten – tens – tent
- Калимаҳоро якчанд маротиба гӯш кунед, такрор кунед. Баъдан, маънои калимаҳоро азхуд кунед:
be – будан me – маро eve – арафа
save – нигоҳ доштан face – чеҳра bed – кат
ten – даҳ lend – қарз додан pen – хома (ручка)
pencil – қалам see – дидан need – эҳтиёҷ доштан
meet – вохурдан, шинос шудан feel – ҳис кардан, эҳсос кардан
- Гӯш кунед ва такроран қироат кунед:
cede see bet
deed met lee
peep fleet fled
tent seed fee
deem beet belt
sneeze pet den
peel sled bee
self net eel
- Хонед ва тарҷумаи калимаҳоро нависед:
be _______________________ ten _______________________
see ______________________ face ______________________
meet _____________________ save _____________________
pen ______________________ pencil ____________________
eve ______________________ me _______________________
- Ҳарфҳоро аз рӯи калимаҳои тоҷикӣ тартиб диҳед:
suoeh – хона ogd – саг oiwwdn – тиреза oelhl – салом
mouse – муш gof – қурбоққа door – дар hi – салом (ҷавоб)
tca – гурба nma – мард froo – бом dggn ooomrni – Субҳ ба хайр
atb – кӯршапарак oanmw – зан lwla – девор odgo-yeb – хайр
